Ücretsiz ‘gözlemsel bina değerlendirme’ başladı

Asrın felaketinde 11 ilde büyük yıkımlara yol açan depremlerin yaralarını sarmak için ilk günden başlatılan seferberlik devam ederken, tüm Türkiye acı da olsa bir kez daha deprem gerçeği ile yüzleşti. Afet bölgesinde hummalı çalışmalar sürerken, deprem kuşağındaki tüm illerde gözler, riskli yapı stoklarına çevrildi. 

Birinci derece deprem kuşağında bulunan Bursa’da da mevcut binaların risk durumlarının belirlenmesi amacıyla Büyükşehir Belediyesi tarafından önemli bir adım atıldı. Bursa Büyükşehir Belediyesi öncülüğünde Osmangazi Belediyesi, Yıldırım Belediyesi ve Nilüfer Belediyesi, Uludağ Üniversitesi, Bursa Teknik Üniversitesi, İnşaat Mühendisleri Odası, Mimarlar Odası ve Jeoloji Mühendisleri Odası arasında yapılan işbirliği protokolü ile binaların risk durumlarının belirlenmesi için ‘Gözlemsel Bina Değerlendirme Yöntemi’ devreye alındı. Başvuruların Büyükşehir Belediyesi’nin www.bursa.bel.tr adresli resmi internet hesabından ya da binatespit.bursa.bel.tr adresinden yapılabileceği ücretsiz uygulama için başvurulan 13 Mart 2023 (BUGÜN) tarihi itibariyle başladı.

Yapı sahipleri başvurabilecek

Uygulama ilk olarak Osmangazi, Yıldırım, Nilüfer ilçe sınırları içerisindeki binaları kapsayacak. Bina özelliklerini ve deprem tehlikesini dikkate alan gözlemsel yöntemde inceleme esnasında binalardan herhangi bir numune alınmayacak. Bölgesel risk durumunun belirlenmesinde kullanılacak bu yöntem, tekil binada risk değerlendirilmesi olarak kabul edilmeyecek.

Başvuru yapının maliki (mal sahibi/malikleri) veya apartman yönetim kurulu kararı alınması şartıyla site yönetimi tarafından yapılabilecek ve tek bir yapı malikinin başvurması yeterli olacak. Ücretsiz olarak sunulacak çalışmada; en yüksek nüfusa sahip 3 merkez ilçede yer alan (Osmangazi, Nilüfer, Yıldırım) 2004 yılı öncesi 15 kata kadar ruhsatlı, betonarme ve yığma yapılar öncelik kapsamında olacak. Çalışmanın ilerleyen evrelerinde tüm ilçelerdeki yapılar değerlendirmeye alınacak. 2004 yılı öncesi yapıların incelenmesi tamamlandıktan sonra 2004 yılı ve sonrası yapılara ilişkin çalışmalar başlatılabilecek.

Geniş kapsamlı değerlendirme

Oluşturulan teknik ekipler binayı; yapısal sistem türü, serbest kat adedi, bina görsel kalitesi, yumuşak kat/zayıf kat, düşeyde düzensizlik, ağır çıkmalar, planda düzensizlik, kısa kolon etkisi, yapı nizamı, bitişik binalarla döşeme seviyesi, tabii zemin eğimi ve zemin sınıfı parametrelerine göre değerlendirecek. İnceleme, bina özelliklerini ve deprem tehlikesini dikkate alan gözlemsel yöntem ile yürütülecek ve inceleme esnasında binalardan herhangi bir numune alınmayacak. Çalışma sonucunda il bütününde yapı envanteri içerisinde, değerlendirme yapılan yapının risk kıyaslamasına göre öncelik durumu talep sahibine bildirilecek.

Farkındalık oluşturmak

Herhangi bir yasal yaptırımı olmayan çalışma ile tamamen bilgilendirme amaçlı bir farkındalık oluşturulması hedefleniyor. Bir yapı ancak 6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkındaki Kanun kapsamında riskli olarak tespit edilmesi halinde yıkılabilir. Uygulama bu kapsamda olmadığından herhangi bir yıkım kararı veya farklı bir yaptırım söz konusu değil. Protokol paydaşları tarafından yürütülen bu çalışma; 6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkındaki Kanun kapsamında olmayıp bir ön inceleme niteliği taşıyor.