Gün geçmiyor ki yeni bir firma konkordato ilan etmesin.
Batmaz denilen deve dişi gibi firmalar, ‘harç bitti yapı paydos’ derken, geride binlerce konutzede vatandaş ile betoncusundan, çimentocusuna, sıvacısından, tuğlacısına kadar yüzlerce taşeron firma kaldı.
Sadece Atış Yapı’nın konkortado ilan etmesinin Bursa’ya olan ekonomik yansımasının 6 milyar lira olduğu söyleniyor ki bu rakamın iyimser olduğunu düşünüyorum.
Örneğin, Atış Yapı’nın en büyük tedarikçilerinden biri olan ve geçen haftalarda kendisi de konkortada ilan eden beton firmasının alacağının 1 milyara yakın olduğu söyleniyor.
İş burada da bitmiyor ne yazık ki…
Atış Yapı’nın taşeronu olan o beton firmasının borçlu olduğu şirketlerin de batması işten bile değil artık.
İnşaat sektöründeki iflasların nasıl bir domino etkisi yaptığını görmek için Atış Yapı örneği yeter de artar.
***
İşte sektörün içinde bulunduğu bu kaotik ortamda gazetecilerin karşısına çıktı İnşaat Mühendisleri Sanayicileri ve İş İnsanları Derneği Başkanı Şeref Demir.
“Yükselen inşaat maliyetleri, kur baskısı, faizlerin yüksek seyretmesi, konut kredilerine erişimin zorluğu, arsa maliyetlerindeki anormal artış, iş gücündeki daralma, yabancı yatırımın azalması ve yerli yatırımcının yurt dışına yönelmesi… Tüm bu etkenler, sektörümüzü adeta sıkıştırmış, faaliyet alanımızı daraltmıştır. Bu zorlu ortamda, kimi firmalar ayakta kalabilmek, alacak ve borç dengesini yeniden düzenleyebilmek için konkortado yoluna gitmektedir” dedi ve şu çağrıyı yaptı: “Konkortado ilan eden her firmayı suçlu ilan etmek, itibarsızlaştırmak büyük sıkıntılara sebep olacaktır. Bu, yalnızca o firmayı değil, o firmayla çalışan taşeronları, tedarikçileri, işçileri ve hatta o firmadan ev almış yüzlerce aileyi de mağdur eder. Bu durum, zincirleme bir ekonomik kırılmaya yol açar. Bu kırılmanın ardından yalnızca beton değil; umutlar, emekler ve gelecek planları da yıkılır. Dolayısıyla sektörümüz içinde yaşanan bu münferit hukuki süreçlerin, topluca genellenmesi ve sektörün geneline teşmil edilmesi hem adil değildir, hem de yapıcı değildir”.
***
Özetle Şeref Demir, konkortado sürecini fırsat bilen provokatörlerin dedikodularının ve itibar erozyonu çabalarının sektörü daha da yıprattığını, zor durumda olmayan firmaları bile zora soktuğunu belirtti.
***
Peki sektör krizden nasıl çıkacak?
Madde madde sıraladı Demir:
-Faiz oranları kademeli olarak düşürülmeli.
-Konut kredileri erişilebilir hale getirilmeli.
-Kentsel dönüşüm projelerine özel destek ve teşvik mekanizmaları oluşturulmalı.
-‘Yarısı bizden’ kampanyası, İstanbul’un ardından Bursa gibi deprem riski taşıyan şehirlerde de uygulanmalı.
***
Bunlar Demir’in kamuya çağrısıydı.
Vatandaşa da, sektöre dair her bilgiyi sosyal medyada paylaşmamaları çağrısı yaptı.
***
Toplantının soru-cevap bölümünde ise arsa maliyetlerine değindi Demir.
Ülkemizde konut fiyatlarını yükselten başat faktör, arsa maliyetleri hiç kuşkusuz.
Arsa fiyatlarının arşa çıkmasını ve yatırım aracı olmasını önlemek için de yasal düzenleme istedi Demir.
Mesela, 5 yıl sonra satılan arsanın vergiden muaf tutulmasını stokçuluğa teşvik olarak gördüğünü belirten Demir, tam aksine, Avrupa ülkelerindeki gibi imarlı arsaların belli bir süre içinde değerlendirilmediği takdirde kamulaştırmasını istedi.
Böylece özellikle imarlı arsalar, yatırım aracı olmaktan çıkıp, ihtiyaca yanıt verecek.
Arsa fiyatlarının düşmesi de konut fiyatlarının gerilemesini sağlayacak.
***
İMSİAD’ın, inşaat sektörüne dair her biri ayrı işlenecek tespit, talep ve önerilerini özetlemeye çalıştım.
Ancak sektörün sorunları ve çıkış yolları bir değil bin yazıya sığmaz.
Galiba ilk çözüm, konut kredi faizlerinin inmesi ve sektörün biraz da olsa nefes alması.
Bunun için Merkez Bankası’nın 24 Temmuz’da güçlü bir faiz indirimine gitmesi gerektiğini söyleyeceğim ama mevduat ve faiz oranlarındaki stopaj oranlarının yükseltilmesi, bu konuda çok da iyimser olmamamız gerektiğini söylüyor!
MUSTAFA ÖZDAL
