Bursa Teknik Üniversitesi (BTÜ) İnsan ve Toplum Bilimleri Konferansları devam ediyor. Her hafta gerçekleştirilen konferansın son konusu İsrail ve Filistin savaşı oldu.
BTÜ Rektörü Prof. Dr. Naci Çağlar ve Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Barış Tamer Tonguç’un da katıldığı konferansta konuşan Uluslararası İlişkiler Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. İsmail Akdoğan, olayları hukuki, siyasi ve Türkiye açısından değerlendirdi. İsrail’in Filistin topraklarında, savaş ve soykırım suçu işlediğine dair ciddi delillerin olduğunu kaydeden Akdoğan, yargılamanın söz konusu olabileceğini ancak Uluslararası Ceza Mahkemesi’nin (UCM) buna cesaret edip edemeyeceğinin soru işareti olduğunu kaydetti. Akdoğan, “UCM Başsavcısı Kerim Han’ın ‘Her iki taraf da Filistin topraklarında savaş suçu işliyor’ açıklamasını İsrail’e bir gönderme olarak algılayabiliriz. Yani yargılanacaksa her iki taraf da yargılanacak. Bölgede deliller toplanıyor. Ancak İsrail ve ABD’nin soruşturma açılmasına engel olacağını düşünüyorum. Çünkü uluslararası hukuk, güçlü devletlerin çıkarları söz konusu olduğunda geçerlidir. Zayıf devletler ise uymakla mükelleftir. Ancak uluslararası hukuk nezdinde tüm devletlerin, ‘İsrail’in bir terör devleti gibi hareket ettiğini’ söyleyerek kamuoyu oluşturması şart, aksi takdirde İsrail bu uygulamalarına devam edecek” dedi.
Siyasi ve jeopolitik yönden de bölgedeki savaşı ele alan İsmail Akdoğan, “Hamas’ın İsrail’e yönelik yaptığı ani saldırıyı ve ardından gelen savaşı, Çin ve ABD arasındaki küresel güç mücadelesinin ve iki devlet arasındaki jeopolitik rekabetin bir izdüşümü olarak görüyorum. Çin’in Kuşak-Yol Projesi’nin iki koridoru Ortadoğu’dan geçiyor. Çin’in bu projeyi hayata geçirebilmesi için Ortadoğu’nun göreceli istikrar ortamına ulaşması gerekir. Çin’in böyle bir çekim merkezi oluşturmasıyla, ABD eksenindeki Ortadoğu Devletleri’nde kopuş riski görünüyor. Bu da ABD tarafından ciddi bir tehlike olarak algılanıyor. ABD’nin buna karşı aldığı tedbir ise Hindistan-Orta Doğu-Avrupa koridoru projesi. ABD menşeli bu proje, Orta Doğu’da İran’ı siyasi ve iktisadi olarak daha da yalnızlaştıran, Suudi Arabistan’ın Çin’le stratejik yakınlaşmasının önüne geçen ve İsrail’in Arap ülkeleriyle ilişkilerini normalleştirmesini sağlayan son derece stratejik bir aklın ürünüdür” ifadelerini kullandı.
ABD’nin bu projesini hayata geçmesini engelleyecek en stratejik ara koridorun Suudi Arabistan-İsrail kara hattı olduğunu kaydeden Akdoğan, “Suudi Arabistan-İsrail normalleşmesinin önüne geçilmesi halinde ABD merkezli koridorun hayata geçirilmesi tehlikeye girecektir. Bu iki ülke ilişkilerinin normalleşmesinin önüne geçilmesinin en kolay yolu ise İsrail-Filistin çatışmasını yeniden alevlendirmektir. İran’ın mali ve askeri desteğini arkasına alan Hamas’ın İsrail’e yönelik büyük bir askeri harekât başlatması tam da bu nedenledir. Sonuç olarak söz konusu saldırılar, ABD ile Çin arasında yaşanan küresel güç mücadelesinin Orta Doğu sahasına ilişkin ilk somut dışa vurumu olarak görülebilir. Dolayısıyla saldırılar, durumdan vazife çıkaran İran’ın Çin lehine işgüzarlık yaparak Hamas’ı bölgede bir araç olarak kullandığı bir girişim şeklinde değerlendirilebilir” diye konuştu.
İsrail’in, Hamas tarafından kendisine yapılan saldırıyı iç siyasette ve dış politikada bir fırsat olarak gördüğünü kaydeden İsmail Akdoğan, İsrail’in Siyonist emelleri hayata geçirme fırsatını da ele geçirdiğini kaydetti. İsrail’in, hastane saldırısına kadar elinin ilk kez bu kadar güçlü olduğunu da ifade eden Akdoğan, Türkiye’nin tutumuna da değindi. Akdoğan, Türkiye’ye dair görüşlerini şu sözlerle paylaştı:
“Türkiye, son dönemlerde İsrail ile ilişkilerinde normalleşme aşamasına gelmişti ve bu yakınlaşmayla Türkiye, Doğu Akdeniz’de var olma mücadelesi veriyordu. Bu düşüncede değerlendirecek olursak; Türkiye ilk olarak Hamas’ın saldırısından rahatsız oldu ve genel olarak açıklamalarını arabulucu, tarafsız bir anlayışla gerçekleştirdi. Ancak saldırıdan 3 gün sonra İsrail kara harekâtını başlatıp, ibadethanelere saldırmaya başlamasıyla, Türkiye’nin tonu değişmeye başladı, kınama sesleri yükseldi. Ve son olarak hastane saldırısı ile birlikte Türkiye, İsrail’i açıkça hedef alan açıklamalar yapmaya başladı. Burada bir soykırım suçu olduğunu, böyle bir katliam varken uluslararası çıkarların arkada bırakıldığını ifade eden daha sert bir politikaya döndü.”
