Lozan Barış Antlaşması 101 yaşında

Türkiye'nin bağımsız ve egemen bir devlet olarak tanınmasını sağlayan Lozan Barış Antlaşması'nın imzalanmasının üzerinden 101 yıl geçti.

GÜNDEM 24.07.2024 12:38:00 0
Lozan Barış Antlaşması 101 yaşında

1. Dünya Savaşı sonucunda 24 Temmuz 1923'te İsviçre'nin Lozan şehrinde imzalanan antlaşmaya, Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) temsilcileriyle Birleşik Krallık, Fransa, İtalya, Japonya, Yunanistan, Romanya, Bulgaristan, Portekiz, Belçika ve Yugoslavya temsilcileri katıldı. TBMM Hükümetini, İsmet İnönü başkanlığında Dr. Rıza Nur Bey ve Hasan Saka'dan oluşan heyet temsil etti.

Görüşmeler 20 Kasım 1922'de başladı ancak Boğazlar sorunu, kapitülasyonlar, Musul-Kerkük ve Osmanlı Devleti'nin borçları gibi nedenlerden dolayı kesilmesinin ardından 23 Nisan 1923'te yeniden başladı. Görüşmeler sonunda varılan anlaşmaya göre, Suriye sınırı 20 Ekim 1921'de imzalanan Ankara Antlaşmasıyla belirlendiği şekilde kabul edildi. Irak sınırının ileride İngiltere ve TBMM arasında yapılacak bir görüşme ile belirlenmesine karar verildi. Yunanistan sınırı, Mudanya Antlaşması'nda olduğu şekliyle kabul edilirken Yunanistan, savaş tazminatı olarak Karaağaç'ı Türkiye'ye bıraktı.

Antlaşmayla Sovyet sınırı, Gümrü, Moskova ve Kars Antlaşması ile belirlendiği gibi kaldı, Doğu Anadolu'da bir Ermeni Devleti kurulmasından vazgeçildi. Kapitülasyonlar Lozan Antlaşması ile kesin olarak kaldırılırken, Bozcaada ve Gökçeada Türkiye'ye bırakıldı. İtalyanlara bırakılan On İki Ada, 2. Dünya Savaşı'ndan sonra İtalya'nın çekilmesiyle Yunanistan'a bırakıldı.

Antlaşma uyarınca Türk Devleti'nin sınırları içindeki yabancı okulların Türk kanunlarına uyması, okulların öğreniminin Türk Devleti tarafından düzenlenmesi kayıt altına alındı. Fener Rum Patrikhanesi'nin yabancı kiliselerle ilişki kurmaması şartıyla Türkiye'de kalması kabul edilirken, azınlıklara verilen ayrıcalıklar kaldırıldı, tüm azınlıklar Türk vatandaşı kabul edildi. Anlaşmayla İstanbul'daki Rumlar hariç diğer yerlerdeki Rumların Yunanistan'a, Batı Trakya hariç diğer illerdeki Türklerin ise Türkiye'ye gönderilmesi suretiyle iki ülke arasında nüfus mübadelesine karar verildi.

20 Temmuz 1936'da imzalanan Montrö Boğazlar Sözleşmesi ile de Lozan'da üzerinde en çok durulan başlıklardan Boğazlar konusu çözüme kavuşturuldu. 143 madde, bir ön söz ve 4 bölümden oluşan Lozan Barış Antlaşmasının ön sözünde, devletlerin istiklal ve hakimiyetine saygı gösterilmesi prensibine yer verildi. Lozan Barış Antlaşması, I. TBMM tarafından imzalanırken, II. TBMM tarafından onaylandı. Antlaşmayla, Türkiye Cumhuriyeti'nin bağımsızlığı ve Misakımilli, İtilaf Devletleri tarafından resmen tanındı ve kabul edildi, Sevr Antlaşması da geçersiz hale geldi. Ülke sınırları, Irak sınırı hariç belli oldu ve Türkiye açısından I. Dünya Savaşı sona erdi.

Gazi Mustafa Kemal Atatürk, Nutuk'ta, Lozan Barış Antlaşması'na ilişkin yaptığı tanımlamada, "Türk milleti aleyhine asırlardan beri hazırlanmış ve Sevr Antlaşması'yla tamamlandığı zannedilmiş bir suikastın yıkılışını ifade eden bir belgedir." ifadelerine yer verdi. Taraflarca tek nüsha olarak imzalanan Lozan Antlaşması'nın ıslak imzalı nüshası "depozitör ülke" sıfatıyla Fransa tarafından muhafaza ediliyor. Diğer imzacı ülkelerdeki nüshalar ise antlaşmanın onaylı suretlerinden oluşuyor. Onaylı suretlerden biri de Dışişleri Bakanlığı Arşivi'nde bulunuyor. Dışişleri Bakanlığı Arşiv Binası'nda aslı muhafaza edilen antlaşma, Bakanlığın internet sitesinde vatandaşların ve araştırmacıların erişimine açık tutuluyor.


Yenişehir Havalimanı uçuşları tanıtım toplantısı gerçekleştirildi

Enstrümanlar küçük Narin için çaldı

İnegöl ve Cenon Kardeşliği

TCMB faiz kararını açıkladı

İnegöl Belediyesi Cenon ile kardeş şehir protokolünü imzaladı

Türkoğlu'ndan Bakan Işıkhan’a “Maaş Farkı” soruları!

Bursa milletvekilleriyle Sağlık Bakanı’nın zirvesinden hangi kararlar çıktı?

Osmangazi’de yeni kreşin temeli atıldı

Bursa’dan Antalya, Adana ve Mersin’e uçak seferleri başlıyor! Biletler satışta

Eylül ayında konut satışlarında artış yaşandı

İnegöl Belediyesi 2025 yılı ücret tarifeleri belirlendi

Malatya Depremi'nin hasar tespit bilançosu açıklandı

TBMM'de 2025 Yılı Bütçe Maratonu Başlıyor

Kilis’e havan mermisi düştü

İnegölspor'da iki kaptan kadro dışı bırakıldı

Temizlik işçisi sosyal medyada viral oldu

Osmangazi Belediyesi kuraklıkla mücadele ediyor

Mevsimin ilk karı yolda

Bursa’da Klasik Otomobil Turu başlıyor

İnegöl Belediyespor filede mağlup

Siyaset ve cemiyet hayatı bu düğünde buluşacak Faruk Çelik ve Mustafa Esgin dünür olacak

İnegöl'de "Aile Okulu" eğitimleri başlıyor

Meteoroloji’den Bursa ve çevre illeri için zirai don uyarısı

Bursa’da zeytinyağı skandalı: Bakanlık sahtecilik yapan markaları açıkladı!

Köfteci Yusuf’u bir de benden okuyun

Depreme canlı yayında yakalandı

Yerlikaya: 374 ihbar geldi

Osmangazi’de Balkan ezgileri

Malatya'da deprem

Cenon Heyeti kardeşliği resmiyete dökmek için İnegöl'de

Yükleniyor