Türk Havacılık ve Uzay Sanayii Genel Müdürü (TUSAŞ) Temel Kotil, AA muhabirine, şirketin projelerine ilişkin bilgi verdi.
Üzerinde çalıştıkları Milli Muharip Uçak, Hürjet, Anka-3 ve jandarmaya teslimatına hazırlanılan Gökbey'in komplike sistemler olduğunu belirten Kotil, işler ne kadar paralelleştirilebilirse bunların o kadar kısa zamanda bitirilebileceğini söyledi.
Kotil, bir tasarım yapmak için belirli mühendislerin, belirli gün boyunca çalışması gerektiğine işaret ederek, şöyle konuştu:
"Akışkanlar mekaniği, CFT'ciler, termal analizciler, yapısal analizciler, sistemciler, hidrolikçilerin belirli bir saati vermeleri gerekiyor. Bunu kısaltmanın yolu yok. Kullandığımız yazılımlar işleri daha çabuk yapmayı sağlıyor ama günün sonunda belli bir adam/saati koymak lazım. İşlemleri ne kadar paralelleştirirseniz o kadar kısaltıyorsunuz. Mühendis sayımız 6 bine yaklaştı, bir ordumuz oluştu. 1200 kişiden 6 bin kişiye geldik. Artık olayları paralelleyebiliyoruz. 50 bin çekirdekli süper bilgisayarımız var. Bütün bu çekirdekler aynı anda analiz yapıyorlar. Komplike bir analizi parçalara bölüp sonuçta birleştirip veriyorlar. Mühendis sayımız çok iyi gittiği için yılda 1000 mühendis artırıyoruz. Aslında verdiğimiz sözleri erken tutacağız."
Teknisyen sayısının da yaklaşık 6 bine ulaştığını aktaran Kotil, imalat konusunda da Türk sanayisinden çok yararlandıklarını bildirdi.
Kotil, bir firmanın Atak-2'nin ön gövdesinin çok önemli bir kısmını yapıp getirdiğini ifade ederek, şu değerlendirmede bulundu:
"Günün sonunda her gün biraz daha öğreniyoruz. Neyi öğreniyoruz, çok yapmayı. İnşallah çabuk çabuk bunları yetiştirip, teslim edeceğiz. İşin kabasını aldık. Daha ilk uçuşlar gerçekleşmedi. Milli Muharip Uçak, Hürjet, Atak-2 geliyorlar. Hızlanan bir TUSAŞ göreceğiz. Neden, yatırımlarımız bitmek üzere, daha çok mühendisimiz, teknisyenimiz var. Tezgahlarımız gelmek üzere. Türkiye'deki piyasayı daha iyi kullanıyoruz, dünyayı kullanıyoruz. Yurt dışındaki tezgahları da kullanmaya başladık. Çünkü yeterince tezgah Türkiye'de olmayabiliyor. 6 metre 5 eksenli tezgahı 40-50 gün meşgul eden parçalar var. Dolayısıyla Türkiye'deki bütün tezgahlar bize çalışsa yetmiyor. Onun için dünyaya yayılmak üzereyiz. Aynı anda birden çok işi yaptığımız sürece süreler kısalıyor."
Kotil, Milli Muharip Uçak Projesi'nde kamuoyuna yansıyan fotoğraflara ilişkin, "Milli Muharip Uçak'ımızı motor çalıştırarak 'roll-out'a (hangardan çıkış) hazırladık. Bundan sonra tören için Sayın Cumhurbaşkanı'mızdan gün bekliyoruz." ifadesini kullandı.
Hürjet'in protopilerinden birinin mekanik teste girdiğine dikkati çeken Kotil, uçacak Hürjet'in de iniş takımları üzerinde olduğu bilgisini verdi.
Kotil, Atak-2 helikopterinin gövdesinin bitmek üzere olduğunu, onun da yakında iniş takımları üzerine geleceğini belirterek, "İniş takımları üzerinde durmak, yavru güvercinler gibi yürümeye başladıkları anlamına geliyor. İnşallah söz verdiğim tarihleri tutacağız." diye konuştu.
Temel Kotil, yaklaşık 3 bin kişi aldıkları 2022 yılında çalışan sayısının 13 bine ulaştığını ve benzer sayıdaki işe alımla bu yılı 16 bin kişiyle bitireceklerini bildirdi.
Gençlerin bir an önce bitirmek, ürünü görmek isteyen, aceleci genç ruhlarla geldiğini vurgulayan Kotil, Türkiye'nin en iyilerinin kendilerine başvurduğunu ve iyilerin iyilerini seçtiklerini anlattı. Kotil, gençleri mezun olmadan işe aldıklarını, geçen yıl 300 kişiyi bu şekilde bünyelerine kattıklarını, bu yıl sayının daha da artacağını söyledi. Gençlerin peşine düştüklerine işaret eden Kotil, yeni yetenekler kazanmak için doğrudan üniversitelerde faaliyet göstermeye başladıklarını kaydetti.
Türk savunma sanayisinin ihracatta çok iyi performans sergilediğine dikkati çeken Kotil, 2022'de yaklaşık yüzde 40'lık artışla 4 milyar doların üzerine çıkıldığını söyledi.
Kotil, TUSAŞ'ın ihracat sözleşmelerinde asıl teslimatların bu yıl olacağını belirterek, şunları kaydetti:
"Biz daha çok uçak parçası ihraç eden bir şirkettik. TEI'yi de konsolide ederek yılda yaklaşık 700 milyon dolarlık ihracat yapıyorduk. Şimdi direkt ürün, savunma ürünü Anka, Aksungur, Hürkuş, Atak var. Gökbey ile ilgili çok ciddi yurt dışı görüşmelerimiz var. Hürjet sırada. Onların teslimatları 2023'te olacak. Onun için rakamlar katlanacak. Türkiye, savunma sanayisi ihracatında çok yakın zamanda 10 milyar doları görecek, onun üzerine çıkacak. ABD, Rusya özel bir durumda, ihracatı ne kadar iyi gidecek emin değilim ve Çin ihracatta şu anda lider pozisyonda gözüküyorlar ama Türkiye hemen arkalarından geliyor. Almanya ve Fransa'nın önüne geçtiğimizi söylüyorum."
Atak-2'nin uçmaya hazırlandığını, Hürkuş'un ise ihracatına başladıklarını vurgulayan Kotil, "Hürkuş ile ilgili İsviçre ve Brezilyalı rakiplerimiz var. Bir tasarım yenilemeyle rakiplerin önüne geçme durumundayız, onu yapıyoruz. Savunma sanayisinin özelliği şu, alternatif ürünlerden iyi olmak zorundayız. Yeni Hürkuş alternatiflerinden çok daha iyi olacak. Hürkuş'umuz iyi ama hafifleyerek daha iyi olacak." dedi.
İnsansız savaş uçağı Anka-3 projesine ilişkin soruları da yanıtlayan Kotil, "Uçaklarımızın yanında eskort edecek. Bayağı büyük, Aksungur'dan daha güçlü, atak. Anka-3'ü önümüzdeki aylarda ortaya çıkaracağız. Radara karşı daha duyarlı, kendini göstermeyecek. Üzerindeki sistemleri hızlı şekilde hedefi olan yerlere götürecek. Süpersonik hava aracı ise biraz daha sonraki yıllarda gelecek." diye konuştu.
2023 başı itibarıyla birçok ürünlerinin kanatlanmaya başlayacağını vurgulayan Kotil, "Bu ürünlerin satın alınması bizi çok farklı bir dünyaya getiriyor. Başarılı bir TUSAŞ'ımız vardı ama çok farklı bir TUSAŞ geliyor. İlk Hürjet'i, Atak-2'yi, Milli Muharip Uçak'ı teslim ettiğimiz zaman dünya çok değişecek." değerlendirmesinde bulundu.
