“İngiltere’de gıda fiyatları bizden yarı yarıya daha ucuz. Kafeler, restoranlar, otel fiyatları da aynı şekilde bizden çok daha hesaplı. İspanya’da ise fiyatlar bizim üçte birimiz kadar.”

Düşünün İngiltere’nin para birimi Paund bizimkinden 45, İspanya’nın para birimi Euro ise 37 kat değerli ama İngilizler bizden daha ucuza et yiyor, İspanyollar bizden çok daha hesaplı fiyata kahve içiyor.

Elin Avrupalısı bizim vatandaşımızdan daha uygun fiyata giyiniyor,  mekanlarda çok daha hesaplı fiyatlarla eğleniyor Alman, Fransız, Yunan.  

***

Hali vakti yerinde olan dostumuz anlatmaya devam etti:

“Kuaförüm düzenli olarak fiyatlara zam yapıyor. Son olarak yılbaşında zam yaptı. Kendisine neden zam yaptığını sorunca, asgari ücrete zam geldiğini söyledi. Oysa kuaförüm yanında işçi çalıştırmıyor, tek başına döndürüyor işletmesini. Ona, kendisi için zammın sorun olmadığını ama ekonomik seviyesi düşük müşterileri düşünmesini nasihat ederek, zamlı traş parasını ödedim” dedi. 

***

Dostumuzun anlattıklarına şaşırmadım, çünkü aynı şeyleri biz de yaşıyoruz.

Yüksek gıda enflasyonunun nedenleri arasında, ithalata dayanan tarım politikası, çok uluslu şirketlerin sömürgeci politikaları ve üreticiye verilen desteklerin azalması gibi gerekçeler var. 

Ancak yeme, içme ve hizmet sektöründe fiyatların fahiş şekilde artmasının temel nedeni enflasyon değil fırsatçılık!

***

Esnaf, sürekli girdi maliyetlerinin artışından şikayet ediyor.

Madem maliyetler bu kadar arttı ve işler kötü neden hizmet sektöründe  hiçbir mekan kepenk indirmiyor?

Neden Bursa’da kira fiyatları yüksek olan Özlüce’de, FSM Bulvar’nda, Ataevler’de kapanan mekan yok, mekanını devreden esnaf görmüyoruz?

***

Buyurun Bursa’da faaliyet gösteren bir erkek kuaförünün camına astığı fiyat tarifesi:

Gördüğünüz gibi saç traşı 100  lira.

Bursa’da başka kuaförlerin fiyat tarifesi 500, 600 liradan başlıyor.

100 liraya saç traşı yapan esnaf da eleman çalıştırıyor, kira, elektrik ve su faturası ödüyor; 600 liraya saç traşı yapan esnaf da aynı maliyetlere katlanıyor.

100 liraya traş yapan esnafın kestiği makas altın kaplama olmadığına göre, şunu sormaktan alamıyorum kendimi:

Tarifesi 100 lira olan kuaför bile kazanabiliyorken, 6 katına saç traşı yapan kuaför, fahiş kar elde ederek, müşterisini kazıklamıyor mu?

***

Ben kuaför örneğini verdim ama restoranlarda, kafelerde de benzer örnekler var.

Geçen sene Ataevler’de  3 çeşit yemeği 60 liradan satan lokantanın haberini yapmıştım.

Bu yıl muhtemelen 100 lira olmuştur.

3 çeşit yemeği 100 liradan satan esnaf para kazanıyorsa, 1  kase çorbayı 100 liradan satan esnafa ne demeli?

***

Örnekleri çoğaltmak mümkün ama bu kadar yeterli.

Sözün özü değerli okur, temel sorunumuz enflasyon gibi gözükse de önce ahlak sorununu halletmemiz gerekiyor!