Geçen gün bir dostumla sohbet ederken İngiltere ve İspanya gezilerini anlattı. Avrupa ülkelerinde başta gıda olmak üzere birçok kalemde fiyatların bizden ucuz olduğunu biliyorduk ama dostumuz bizzat yaşamış bu gerçeği:
“İngiltere’de gıda fiyatları bizden yarı yarıya daha ucuz. Kafeler, restoranlar, otel fiyatları da aynı şekilde bizden çok daha hesaplı. İspanya’da ise fiyatlar bizim üçte birimiz kadar.”
Düşünün İngiltere’nin para birimi Paund bizimkinden 45, İspanya’nın para birimi Euro ise 37 kat değerli ama İngilizler bizden daha ucuza et yiyor, İspanyollar bizden çok daha hesaplı fiyata kahve içiyor.
Elin Avrupalısı bizim vatandaşımızdan daha uygun fiyata giyiniyor, mekanlarda çok daha hesaplı fiyatlarla eğleniyor Alman, Fransız, Yunan.
***
Hali vakti yerinde olan dostumuz anlatmaya devam etti:
“Kuaförüm düzenli olarak fiyatlara zam yapıyor. Son olarak yılbaşında zam yaptı. Kendisine neden zam yaptığını sorunca, asgari ücrete zam geldiğini söyledi. Oysa kuaförüm yanında işçi çalıştırmıyor, tek başına döndürüyor işletmesini. Ona, kendisi için zammın sorun olmadığını ama ekonomik seviyesi düşük müşterileri düşünmesini nasihat ederek, zamlı traş parasını ödedim” dedi.
***
Dostumuzun anlattıklarına şaşırmadım, çünkü aynı şeyleri biz de yaşıyoruz.
Yüksek gıda enflasyonunun nedenleri arasında, ithalata dayanan tarım politikası, çok uluslu şirketlerin sömürgeci politikaları ve üreticiye verilen desteklerin azalması gibi gerekçeler var.
Ancak yeme, içme ve hizmet sektöründe fiyatların fahiş şekilde artmasının temel nedeni enflasyon değil fırsatçılık!
***
Esnaf, sürekli girdi maliyetlerinin artışından şikayet ediyor.
Madem maliyetler bu kadar arttı ve işler kötü neden hizmet sektöründe hiçbir mekan kepenk indirmiyor?
Neden Bursa’da kira fiyatları yüksek olan Özlüce’de, FSM Bulvarı’nda, Ataevler’de kapanan mekan yok, mekanını devreden esnaf görmüyoruz?
***
Buyurun Bursa’da faaliyet gösteren bir erkek kuaförünün camına astığı fiyat tarifesi:
Gördüğünüz gibi saç traşı 100 lira.
Bursa’da başka kuaförlerin fiyat tarifesi 500, 600 liradan başlıyor.
100 liraya saç traşı yapan esnaf da eleman çalıştırıyor, kira, elektrik ve su faturası ödüyor; 600 liraya saç traşı yapan esnaf da aynı maliyetlere katlanıyor.
100 liraya traş yapan esnafın kestiği makas altın kaplama olmadığına göre, şunu sormaktan alamıyorum kendimi:
